საქართველოში ბიზნესისა და საინვესტიციო პირობები ჯანსაღია, თუმცა, არსებობს მუდმივი უნდობლობა სასამართლო სექტორის შესაძლებლობის მიმართ - ამის შესახებ აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ანგარიშშია საუბარი, რომელიც საქართველოში 2024 წლის საინვესტიციო გარემოს აფასებს.
დოკუმენტის თანახმად, ზოგიერთი ბიზნეს დავის საქმე სასამართლო სისტემაში წლების განმავლობაში ჭიანურდება.
"ზოგადად, ბიზნესისა და საინვესტიციო პირობები ჯანსაღია და, რეგიონის სხვა ქვეყნებთან შედარებით, საქართველოს უკეთესი პოზიცია უკავია. თუმცა, არსებობს მუდმივი უნდობლობა სასამართლო სექტორის შესაძლებლობის მიმართ, განიხილოს კომერციული საქმეები დამოუკიდებლად, დროულად და კომპეტენტურად. ზოგიერთი ბიზნეს დავის საქმე სასამართლო სისტემაში წლების განმავლობაში ჭიანურდება. კომპანიები უკმაყოფილებას გამოხატავენ მუნიციპალურ დონეზე გადაწყვეტილების მიღების არაეფექტურ პროცესებზე, ასევე აცხადებენ, რომ ეფექტური ანტიმონოპოლური პოლიტიკის ნაკლებობაა და კანონებისა და რეგულაციების, მათ შორის კომერციული კანონების შერჩევითი აღსრულება და საკუთრების უფლებებთან დაკავშირებული დავების გადაწყვეტის სირთულეებია," - აღნიშნულია ანგარიშში.
დოკუმენტის თანახმად, ტრანზიტი და ლოჯისტიკა არის პრიორიტეტული სექტორები, რადგან საქართველო ცდილობს სარგებელი მიიღოს 2022 წელს რუსეთის უკრაინაში შემდგომი შეჭრის შემდეგ შუა დერეფნის გასწვრივ აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის გაზრდილი ვაჭრობის შედეგად.
დოკუმენტში ასევე საუბარია სანქცირებულ მოსამართლეებსა და ანტიკორუფციული მონიტორინგის საკითხებზეც.
"სახალხო დამცველის ოფისი, არასამთავრობო კოალიცია "დამოუკიდებელი და გამჭვირვალე მართლმსაჯულებისთვის" და საერთაშორისო თანამეგობრობა განაგრძობდნენ შეშფოთების გამოხატვას სასამართლოს დამოუკიდებლობის ნაკლებობასთან დაკავშირებით, მათ შორის მოსამართლეთა ერთი ჯგუფის გავლენის გამო. ეს ჯგუფი ძირითადად შედგება იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრებისა და სასამართლოს თავმჯდომარეებისგან, რომლებიც, სავარაუდოდ, ახშობენ კრიტიკულ მოსაზრებებს სასამართლო სისტემაში და ხელს უშლიან სასამართლოს დამოუკიდებლობის განმტკიცებას.
023 წლის 5 აპრილს სახელმწიფო დეპარტამენტმა დაასახელა სამი ამჟამინდელი და ერთი ყოფილი მოსამართლე, რომლებსაც აეკრძალათ აშშ-ის ტერიტორიაზე შესვლა. შეერთებული შტატები ეყრდნობა სარწმუნო ინფორმაციას იმის შესახებ, რომ ისინი ჩართულნი იყვნენ კორუფციულ აქტებში.
2022 წლის ნოემბერში საქართველოს პარლამენტმა მიიღო ანტიკორუფციული საკანონმდებლო ცვლილებები, რომლებიც ავალდებულებს ახალი სააგენტოს, ანტიკორუფციული ბიუროს (ACB) შექმნას, რომელიც აერთიანებს რამდენიმე ანტიკორუფციულ ფუნქციას ერთ ორგანოში. კანონმდებლობამ ბიუროს მიანიჭა უფლებამოსილება, გააკონტროლოს ქონებრივი დეკლარაციები და პარტიების დაფინანსება და მიიღოს რეკომენდაციები მამხილებელთა დაცვის შესახებ. პრემიერ-მინისტრმა ბიუროს უფროსი ექვსი წლის ვადით დანიშნა.
2023 წლის 18 დეკემბერს გამოქვეყნდა ვენეციის კომისიის დასკვნა "კორუფციასთან ბრძოლის შესახებ“ კანონისა და ACB-ის შესახებ, რომელშიც ნათქვამია, რომ "სხვადასხვა პრევენციული ანტიკორუფციული ფუნქციების გაერთიანება ACB-ში არ შეესაბამება დადგენილ მიზანს მაღალი დონის კორუფციის მოგვარების შესახებ“. მიუხედავად იმისა, რომ მოსაზრება ხაზს უსვამს ACB-ის დადებით ასპექტებს, როგორიცაა მისი ცალკე სტრუქტურა და ფინანსური დამოუკიდებლობის მაღალი ხარისხი, მან დაადგინა, რომ მისი ინსტიტუციური ფორმა არ ითვალისწინებს დამოუკიდებლობის საკმარის ხარისხს, რადგან პრემიერ-მინისტრს შეუძლია დანიშნოს და გაათავისუფლოს ACB-ის ხელმძღვანელი. დასკვნაში მოცემულია რამდენიმე რეკომენდაცია ACB-ის დამოუკიდებლობისა და პოლიტიკური ნეიტრალიტეტის აღქმის შემდგომი გაზრდის მიზნით.
2023 წლის თებერვალში საქართველო გავიდა OECD-ის ანტიკორუფციული მონიტორინგის ქსელიდან აღმოსავლეთ ევროპისა და ცენტრალური აზიისთვის. OECD-მა და ევროკავშირმა მოუწოდეს საქართველოს, გადახედოს გადაწყვეტილებას და კვლავ შეუერთდეს პროგრამას კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის გასაგრძელებლად."- ნათქვამია ანგარიშში.
